Rozwód z orzeczeniem o winie

---

Jeżeli małżonkowie decydują się na rozwód z orzeczeniem o winie powinni wziąć pod uwagę, że okres oczekiwania na orzeczenie rozwodu znacznie się wydłuży, a winę małżonka należy poprzeć dowodami. Powinni także pod uwagę wziąć konsekwencje prawne orzeczenia o winie jednego lub obojga małżonków w rozkładzie pożycia małżeńskiego, a także przyczyny jakie mogą być podstawą orzeczenia winy.

Przyczyny rozwodu z orzeczeniem o winie

Orzekając o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego sąd powinien ustalić:

1. Czy postępowanie małżonka naruszyło normy prawne lub obowiązki małżeńskie wnikające z ogólnych zasad współżycia. Naruszenie to może mieć formę:
   • działania (np. zdrada małżeńska, trwonienie majątku) lub
   • zaniechania działania (np. jeden z małżonków nie udziela wsparcia drugiemu).
2. Czy naruszenie norm prawnych lub obowiązków małżeńskich wystąpiło na skutek postępowania małżonka, które można zakwalifikować jako
   • umyślne – współmałżonek chciał świadomie naruszyć swoje obowiązki małżeńskie,
   • nieumyślne – zachowanie współmałżonka wynikało np. z niedbalstwa.
3. Czy naruszenie to naprawdę doprowadziło do rozkładu pożycia małżeńskiego.
   Nie każde naruszenie obowiązków małżeńskich uzasadnia winę danego małżonka lecz tylko te, które miało wpływ na spowodowanie – bądź utrwalenie – rozkładu pożycia małżeńskiego. (Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 12.03.2010r., sygn. akt IACa 35/10).
   
   

---

---

Katalog przyczyn stanowiących podstawę orzeczenia winy

Przyzczyna	Przykład
Niewierność małżeńska	zdrada fizyczna
	zdrada emocjonalna
	pozory cudzołóstwa
Nałogi	uzależnieniu od alkoholu
	uzależnieniu od narkotyków
	uzależnieniu od gier
Opuszczenie współmałżonka	nieusprawiedliwiony poważnymi względami wyjazd jednego z małżonków
	jednostronne zerwanie przez małżonka związku małżeńskiego
Przemoc fizyczna lub psychiczna	agresywne zachowanie
	przemoc psychiczna
	poniżanie godności osobistej
Bezczynny tryb życia	nieusprawiedliwione powstrzymywanie się przez współmałżonka od wykonywania pracy zarobkowej
	brak dbałości o rodzinę, dzieci, dom
	notoryczne zaniedbywanie wychowywania małoletnich dzieci
Popełnienie czynu w wysokim stopniu niemoralnego
Naruszenie obowiązku wzajemnej pomocy
Odmowa współżycia fizycznego
Zły stosunek	zły stosunek do dzieci
	zły stosunek do rodziny współmałżonka

---

Dowody na winę

W postępowaniu rozwodowym najtrudniejsze jest przestawienie sądowi przekonywujących dowodów świadczących o winie małżonka.

Postępowanie rozwodowe mające na celu wykazanie winy drugiego małżonka jest postępowaniem trudnym. Małżonek niewinny powinien się starannie do niego przygotować i zebrać zawczasu możliwe dowody. Z jakich dowodów można zatem korzystać?

W celu udowodnienia winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego można przykładowo powołać jako dowód:

1. dowód z przesłuchania świadków osób obcych ale również członków rodziny, którzy mogą się wypowiedzieć co do okoliczności, których udowodnienie może być podstawą orzeczenia o winie.
2. dowód z przesłuchania stron tj. małżonków,
3. dowód z dokumentów:
   • listów lub notatek,
   • rachunków bądź paragonów (np. za alkohol, kwiaty, kolację),
   • faktur (np. dotyczących pobytów w hotelach),
   • wyciągów bankowych wskazujących płatności,
   • przytoczenie rozmów telefonicznych małżonka, bądź nagrania rozmów telefonicznych, jednak nagrania nie mogą naruszać dóbr osobistych małżonka,
   • wiadomości e-mail, SMS, Whats App, Facebook,
   • raportu detektywa oraz przesłuchania osoby sporządzającej raport;

Zgromadzenie jednoznacznego i mocnego materiału dowodowego może okazać się zadaniem czasochłonnym i trudnym do zrealizowania. Jednak niepodważalne dowodowy w sprawie o rozwód z orzeczeniem o winie mają decydujący wpływ na wynik sprawy rozwodowej.

---

Skutki rozwodu z orzeczeniem o winie

Orzeczenie rozwodu z winy jednego bądź obu małżonków będzie wiązać się ze znaczącymi konsekwencjami prawnymi.

1. Rozwód na żądanie małżonka wyłącznie winnego

Wyłączna wina małżonka żądającego rozwodu odgrywa istotną rolę z punktu widzenia możliwości orzeczenia rozwodu. Ponieważ sąd nie może orzec o rozwodzie, jeżeli domaga się go małżonek wyłącznie winny rozkładowi pożycia, a drugi małżonek nie wyraża na niego zgody. Art. 56 § 3 k.r.o.: „Rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia (…)”.

Przepis przewiduje jednak wyjątki. Pomimo wyłącznej winy małżonka żądającego orzeczenia rozwodu będzie on dopuszczalny, jeżeli

• drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód.
• odmowa zgody jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, tj. np. małżonek winny rozkładu znęca się psychicznie lub fizycznie nad rodziną, jest uzależniony od nałogu, itp.

2. Powierzenie władzy rodzicielskiej

Orzeczenie o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego nie ma bezpośredniego wpływu na rozstrzygnięcie sądu w kwestii powierzenia władzy rodzicielskiej i ustalenia kontaktów z małoletnimi dziećmi. Jednak stwierdzenie winy małżonka nakłada na sąd obowiązek starannego zbadania, czy dany małżonek będzie po rozwodzie sprawował władzę rodzicielską zgodnie z dobrem dziecka oraz interesem społecznym.

3. Alimenty na byłego współmałżonka

Jeżeli rozwód zostanie orzeczony z wyłącznej winy jednego z małżonków to oprócz moralnej satysfakcji dla małżonka niewinnego, będzie on mógł żądać od małżonka wyłącznie winnego alimentów na własne utrzymanie. Żądanie to jest nieograniczone czasowo i niezależne od faktu czy małżonek znajduje się w niedostatku czy nie.

Małżonek niewinny może wystąpić z takim żądaniem, jeśli rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka. Małżonek nie musi znajdować się w stanie niedostatku, a o wysokości alimentów decyduje sąd w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe. Powyższa sytuacja daje małżonkowi niewinnemu nieograniczoną w czasie możliwość do wystąpienia do sądu z pozwem o alimenty przeciwko małżonkowi „winnemu”.

W przypadku rozwodu bez orzekania o winie tak samo jak w przypadku rozwodu z winy obydwojga małżonków, byli małżonkowie mogą żądać wzajemnie od siebie alimentów jeżeli znajdują się w niedostatku. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie obowiązek ten jest jednak ograniczony do okresu 5 lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.

Alimentów może żądać:

1. małżonek winny od małżonka również winnego,
2. małżonek niewinny od małżonka wyłącznie winnego.
   
   

---